İspanyolca tildeli harfler konusu önemli: İspanyolca dilinde alfabede bazı harflerin üzerinde tilde denilen işaretler bulunmakta. Ben de yeni merak sardığım bu dili öğrenirken, özellikle bu tilde işaretinin ne kadar önemli olduğunu anladım. Çünkü kullanılmadığında kelimenin anlamının değiştiği durumlar hayli fazla; harflerin üzerinde bulunan bu tilde bazen kelimenin anlamını değiştiriyor bazen de üzerinde bulunduğu harfin daha vurgulu okunmasına neden oluyor. Peki, ben bu yazıyı neden hazırladım? Çünkü İspanyolca çalışırken tildeleri klavye üzerinde nasıl yapacağımı bilmiyordum. Öğrendim, sizlerle de paylaşalım, gelin birlikte İspanyolca Tildeli Harfler nasıl yazılır ona bakalım.
Önce birkaç ekleme yapayım: Bildiğim kadarıyla İspanyolca dünyada en çok ülkede resmî dil olarak kabul edilen dil. Bu ülkeler arasında İspanya, Küba, Arjantin, Bolivya, Kolombiya, Kosta Rika, Şili, Ekvador, Guatemala, Ekvator Ginesi, Honduras, Meksika, Nikaragua, Panama, Paraguay, Peru, Porto Riko, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Uruguay ve Venezuela sayılabilir. Bu kadar farklı ülkede bu dilin kullanılması, dilin önemini gösteriyor ve bu dili konuşmak için bazı kuralları bilmek gerekiyor. İspanyolca tildeli harfler konusu da bunlardan biri.
Kastilya dili (İspanyolca: español veya castellano) olarak da bilinen dil, Latin dillerinden biridir ve kökeni İspanya’nın Kastilya bölgesine dayanır. Çince’den sonra en çok kullanılan ana dildir. En çok konuşulan diller arasında ise İngilizce, Çince ve Hintçe’den sonra gelir. Ancak birebir tanıştıklarımdan da gördüğüm üzere birçok insanın ikinci dilidir de aynı zamanda: özellikle Amerika’da birçok vatandaş İngilizce’nin yanında İspanyolca’da biliyor. Zaten birçok şehrin ismi de İspanyolca’dan (Las Vegas gibi, vadiler demek). Hatta Güney Amerika’da sadece bu dili bilerek bile yaşam sürülebilir deniliyor.
İspanyolca aksanlı harfler nasıl yazılır?
İspanyol alfabesinde bizim alfabemizde bulunmayan harfler yer alıyor (İspanyol alfabesinde 27 harf ve 30 farklı ses tonu var). Bu harflerin bazıları X gibi latin alfabesinden alınan harfler bazıları da İspanyol alfabesine özgü tildeli harflerdir. Bu tildeli harfler, normal harflerin üzerine gelen işaretlerle oluşturulmuştur. Bunun dışında da İspanyollara özgü işaretler var: örneğin ters soru (¿) ve ters ünlem (¡) simgeleri sadece İspanyolcaya özgü işaretlerdir.
İspanyolca tildeli harfler hangileridir?
Bizim alfabemizde olmayan ancak İspanyol alfabesinde yer bulan bu harfleri toplu olarak şu şekilde yazabiliriz:
Á á É é Í í Ó ó Ú ú Ñ ñ ¿ ¡
Benim gibi İspanyolca öğrenirken sıkça kullanacağımız bu aksanlı harfleri ve işaretleri bilgisayarlarımızın klavyesinde doğrudan bulmak mümkün gözükmüyor (hiç olmazsa ben bulamadım, Word üzerinde de bulamadım, bilen varsa aşağıya yazsın). O yüzden tildeli harfleri yazabilmek için ASCII kodları kullanmamız gerekiyor. Oturup kod yazmayacağız merak etmeyin. :)
Tildeli harfleri yazmak için ASCII kodlarını bilgisayarımızda ALT tuşundan yardım alacağız. ALT tuşuna basılı tutup, ilgili tildeli harfi verebilecek sayıları yazmamız ve sonra tuşları bırakmamız gerekiyor. Örneğin á harfini yazabilmek için Alt + 160 tuşlarını kullanmamız, yani klavyede Alt tuşuna basarken 160 sayısını yazmamız gerekiyor. Belki her harf için bu şekilde bir kullanım zor gelebilir ama tecrübe kazandıkça yazım hızımız da artacaktır. Aşağıya tildeli harflerin klavye ile yazabileceğiniz kombinasyonlarını tablo halinde veriyorum:
HARF | TUŞ KOMBİNASYONU |
Á | Alt + 0193 |
á | Alt + 160 |
É | Alt + 0201 |
é | Alt + 130 |
Í | Alt + 0205 |
í | Alt + 161 |
Ó | Alt + 0211 |
ó | Alt + 162 |
Ú | Alt + 0218 |
ú | Alt + 163 |
Ñ | Alt + 0209 |
ñ | Alt + 164 |
¿ | Alt + 0191 |
¡ | Alt + 0161 |
Evet, bu şekilde tuş kombinasyonlarını kullanarak İspanyolca tildeli / aksanlı harfleri yazabilirsiniz. Umarım işinize yaramıştır. Ben de hem İspanyolca çalışırken tildeli harfleri nasıl yazacağım? sorusunu sürekli sormak yerine not almış, bloğuma ekleyerek gerektiğinde kullanmak üzere bu yazıyı hazırlamış oldum. Eğer sizde İspanyolca klavyeniz yoksa bu yazıdan faydalanabilirsiniz. Ne yazık ki internet üzerinde İngilizce kadar kaynak yok İspanyolca için… Çoğu kaynak sitelerde de bariz eksiklikler var.
Ancak ülkemizde de İspanyolca’ya olan ilginin zamanla arttığını görüyorum: örneğin Udemy üzerinde satın aldığım bir İspanyolca video dersinin öğrenci sayısının 25 bine yaklaştığını fark ettim. Bu demek ki insanlar İspanyolca öğrenmek istiyor. Öğrenirken yararlanacağımız konulardan bir tanesi de İspanyolca aksanlı harflerin yazılışı olsa gerek. Ben de bu konuda bir yazıyı bloğuma eklemek istiyordum zaten, bu güne kısmet oldu.
İspanyolca’da vurgulama ve aksanlı harflerin telaffuzunun çok önemli olduğu gerçeğini tekrar hatırlatayım.
Umarım faydasını görürsünüz.
Görüşmek üzere… :)
Kaynak:
https://www.gitarisyen.com/ispanyolca/yararlibilgi1_ispanyolcadaaksanliharflerinklavyedeyazilisi.htm